Theo sử sách, Tomoe Gozen là một người phụ nữ có vẻ đẹp thanh tú với làn da trắng và suối tóc đen dày, sống vào khoảng cuối thời Heian đầu thời Kamakura. Heike Monogatari (平家物語, Bình gia vật ngữ?, Truyện kể Heike) còn cho biết, Gozen là một nữ cung thủ với tay gươm đầy sức mạnh và có phần vượt trội so với nam giới. Các tài liệu lịch sử đều ghi lại rằng, bà luôn xuất hiện với dáng vẻ thật gan dạ phi thường và võ thuật tinh anh, là cánh tay phải đắc lực để hỗ trợ bên cạnh các trận chiến của đức lang quân Yoshinaka:

Sau khi đánh đuổi nhà Taira đến tận các tỉnh miền Tây, Minamoto no Yoshinaka (chồng của Tomoe) liền chiếm lấy Kyoto nhưng lại tỏ ra hợm hĩnh, vô mưu, say mê nữ sắc, gieo rắc sự bất mãn trong đám công khanh để rồi phải chết thảm trong cánh rừng tùng ở Awazu dưới tay những người đồng minh cũ của mình. Trong số các kẻ thù mà Minamoto no Yoritomo phải tiêu diệt trên con đường trở thanh shogun của mình bao gồm cả người em họ của ngài là Yoshinaka. Dù cả hai người có quan hệ huyết thống, nhưng những vinh quang của Yoshinaka khi đánh bại Taira vào năm 1183 đã khiến ông trở thành kẻ thù của Yoritomo. Vì vậy, Yoritomo đã phái em trai mình là Yoshitsune dẫn quân đến đối phó với Yoshinaka vào năm 1184.

Tuy có sự trợ chiến đắc lực của một nữ chiến binh xinh đẹp Tomoe Gozen với chiến công chặt đầu một samurai đối thủ là Honda no Moroshige của Musashi trong trận Awazu.[4] Bà cũng được biết đến vì đã giết chết Uchida Ieyoshi và bị Hatakeyama Shigetada bắt sống khi đang trên đường chạy trốn.[5] Dù chiến đấu dũng cảm nhưng binh lực chênh lệch quá lớn nên cuối cùng Yoshinaka vẫn bị Yoshitsune đánh cho đại bại trong trận chiến tại Uji và Awazu. Sức cùng lực kiệt, Yoshinaka đành phải tháo chạy thoát thân, bên cạnh chỉ còn lại một vài binh sĩ cùng tùy tùng, thấy rằng khó mà tránh khỏi sinh ly tử biệt, ông nói với Tomoe Gozen nên trốn đi vì ông muốn chết với người anh em kết nghĩa Imai no Shiro Kanehira và sẽ nhục nhã đến thế nào nếu chết bên cạnh một người phụ nữ. Kể từ đó không rõ số phận của bà ra sao nữa.